Μήπως “φραγκέψαμε” κύριε υπουργέ”;
Του Νίκου Μπογιόπουλου,
Ο κύριος Γιαν Φαμπρ είναι ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών. Όπως ο ίδιος συστήθηκε – και καθότι δεν πρόλαβε να ενημερωθεί για τις ελληνικές Τέχνες – «στην πρώτη μου χρονιά ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θέλω να δημιουργήσω ένα αφιέρωμα στο Βέλγιο» μιας και το Βέλγιο «είναι το σπίτι και το καταφύγιο μου» εκεί «γεννήθηκα και ανατράφηκα» και διότι εκεί «έχω αναπτύξει την καλλιτεχνική πρακτική μου»…
Μετά ήρθε το (ελληνικό) υπουργείο Πολιτισμού να μας ενημερώσει ότι μέσω του Φεστιβάλ «το κοινό θα εισαχθεί στο καλλιτεχνικό σύμπαν του καλλιτεχνικού του διευθυντή του Jan Fabre μέσω διαφόρων καλλιτεχνικών του έργων», ότι η έναρξη του Φεστιβάλ θα είναι «μια πρόβα που θα προετοιμάζει το κοινό για το Φαμπριανό σύμπαντων διαφορετικών μορφών τέχνης και της ποιητικής του σώματος» και ότι γενικώς μέσα στην επόμενη τετραετία τα πράγματα θα εξελιχθούν κάπως έτσι:
Τον πρώτο χρόνο το Φεστιβάλ θα είναι αφιερωμένο στις βελγικές Τέχνες (με έμφαση στα έργα του ίδιου του καλλιτεχνικού του διευθυντή),
τα δυο επόμενα χρόνια ο «διεθνής» προσανατολισμός του Φεστιβάλ θα στηρίζεται κατά βάση σε καλλιτεχνικές συμπράξεις με καλλιτέχνες «που έχουν συνεργαστεί ή εξακολουθούν να συνεργάζονται με τον Jan Fabre»
όσο για τον τέταρτο χρόνο θα έχουμε μια «πρωτότυπη παράσταση» που φυσικά «ο ίδιος ο Fabre θα δημιουργήσει…».
Α, ναι: Από τον δεύτερο χρόνο και μετά προβλέπεται συμμετοχή Ελλήνων καλλιτεχνών κατά το 1/3 των παραστάσεων…
Παρατήρηση πρώτη: Είναι θαυμάσιο κάθε άνθρωπος να αγαπά την πατρίδα του, όπως ο κ.Φαμπρ, πολύ περισσότερο που όπως λέει την θεωρεί «μια πύλη προς τον υπόλοιπο κόσμο».
Παρατήρηση δεύτερη: Καθότι η Ελλάδα και ειδικώς η Αθήνα, ε όλο και κάποιο ρόλο έχουν παίξει διαχρονικά σε αυτό που ονομάζουμε «πύλη προς τον υπόλοιπο κόσμο», καλό θα ήταν και το Φεστιβάλ της να μην ρίχνει «πόρτα» στις ελληνικές Τέχνες που έκαναν ακριβώς αυτό: Ανέδειξαν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της σε πύλη του πανανθρώπινου πολιτισμού.
Παρατήρηση τρίτη: Θα ήταν λάθος η αντίθεση στα απίθανα του κ.Φαμπρ και τα πιο απίθανα του υπουργείου να πάρουν χαρακτήρα αντιπαράθεσης ανάμεσα στο ελληνικό και το ξένο. Το ουσιώδες που ανακύπτει από την λογική που μοιάζει να αναγορεύει «το ξένο καλύτερο από το ελληνικό» είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος: Από τη μια ο σωβινισμός και ο εθνικιστικός ψευτοπατριωτισμός του «όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες αυτοί τρώγανε βελανίδια» και από την άλλη εκείνος ο τάχα μου «διεθνισμός» που καπηλεύεται την πολυπολιτισμικότητα και που πίσω από τα ωραία λόγια για τις γέφυρες των πολιτισμών χρησιμοποιεί το πανίσχυρο όπλο της Τέχνης για να «τονώσει» το αντιδραστικό, το σάπιο, το παλιό εκείνο σύστημα «αξιών» του φραγκολεβαντινισμού (πράγμα, προφανώς, επιβεβλημένο σε εποχές ευρωΜνημονίων και ΝΑΤΟικών σουλατσαδόρων στο Αιγαίο).
