Χρεοκοπία βάσει σχεδίου… Όλοι σώθηκαν, πλην της Ελλάδας!
Ολοι σώθηκαν χθες, πλην της Ελλάδας, που οδηγήθηκε τελικά στη χρεοκοπία -έστω και επιλεκτική-, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία και το μέλλον των Ελλήνων. Τράπεζες και ξένοι δανειστές μας σώθηκαν μέσω της ανάληψης νέων τεράστιων δανειακών βαρών από την Ελλάδα, μέσω της επιμήκυνσης του υπέρογκου ελληνικού χρέους έως και 30 χρόνια αλλά και μέσω εμπράγματων εξασφαλίσεων πάνω στην ελληνική δημόσια περιουσία. Την ίδια ώρα η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε και την επιμήκυνση της λιτότητας στους Ελληνες για τις επόμενες δεκαετίες, ενώ δέχτηκε να μπει η ρετσινιά στην Ελλάδα να είναι η πρώτη δυτικοευρωπαϊκή χώρα που χρεοκοπεί μεταπολεμικά.
Το νέο πακέτο που δίνεται στην Ελλάδα έχει καλές ειδήσεις για τις τράπεζες και τους δανειστές μας, αλλά πολύ κακές ειδήσεις για τους Ελληνες. Ειδικότερα:
1) Σώζονται οι τράπεζες σε όλον τον κόσμο που έχουν δανείσει την Ελλάδα. Αυτό γίνεται μέσω της παροχής νέων δανείων στην Ελλάδα με διάρκεια έως και 30 χρόνια. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποπληρώνει χρεολύσια και τόκους με νέα δάνεια από τις χώρες της ευρωζώνης.
2) Σώζονται και τα χρήματα που μας έχουν δανείσει οι χώρες της ευρωζώνης. Και μάλιστα, όχι μόνο σώζονται, αλλά κερδίζουν με σχετικά υψηλά επιτόκια, τα οποία, αν και μειώθηκαν, παραμένουν πανάκριβα για την ελληνική οικονομία, η οποία βρίσκεται σε φάση ύφεσης και θα αργήσει αρκετά χρόνια, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, να ανακτήσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Με τα νέα δάνεια που φορτώνουν την Ελλάδα, οι χώρες της ευρωζώνης εξασφαλίζουν ότι θα συνεχίσει η χώρα μας να τους αποπληρώνει τα δάνεια που ήδη μας έχουν δώσει. Μάλιστα, αν και η κυβέρνηση επιχείρησε χθες να υποβαθμίσει το θέμα, τα νέα δάνεια που μας δίνονται είναι πολύ πιθανό να συνοδεύονται από ταπεινωτικές για τους Ελληνες «εμπράγματες εξασφαλίσεις». Δεν είναι τίποτε άλλο από υποθήκευση ελληνικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, την οποία άφησε ανοιχτή ο ίδιος ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου. Οπως είπε, είναι ένα θέμα που θα ξεκαθαριστεί το προσεχές διάστημα.
3) Δεν σώζεται η Ελλάδα που καταδικάζεται σε πολιτικές λιτότητας για δεκαετίες. Η ελληνική κυβέρνηση επαναβεβαίωσε χθες ότι θα κάνει τα πάντα, προκειμένου να εφαρμοστεί κατά γράμμα το πρόγραμμα άγριας λιτότητας που προβλέπει το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο. Τι σημαίνει αυτό; Οτι οι περικοπές των δαπανών που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο θα τηρηθούν έστω κι αν χρειαστεί αυτό να γίνει «με διοικητική πράξη», όπως είπε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος. Οσον αφορά τα φορολογικά έσοδα, οποιαδήποτε υστέρηση θα καλύπτεται άμεσα με νέα φορολογικά μέτρα ή με επιπλέον περικοπές δαπανών. Η βασική δέσμευση, ωστόσο, την οποία ανανέωσε χθες η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες, προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνέχιση της δανειοδότησης της χώρας, ήταν η πιστή τήρηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρώτη θέση αυτών που συμφωνήθηκαν χθες από τους ηγέτες της ευρωζώνης βρίσκεται η πιστή τήρηση «όσων υιοθετήθηκαν πρόσφατα από το ελληνικό Κοινοβούλιο», ενώ γίνεται και ειδική αναφορά στο πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων.
Ουσιαστικά, με τα δάνεια έως και 30 ετών που θα λάβει η Ελλάδα από τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης μέσω του μηχανισμού στήριξης (EFSF) τοποθετείται για τις επόμενες τουλάχιστον τρεις δεκαετίες σε καθεστώς επιτήρησης της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, παρά τις τεράστιες δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η Ελλάδα, το ελληνικό χρέος μέσω του νέου δανειοδοτικού πακέτου μειώνεται συνολικά κατά 24%, με το ποσό της «συμμετοχής των ιδιωτών» να ανέρχεται στο 21%.
Σπύρου Δημητρέλη
Το θρίλερ με τις πιέσεις (ακόμα και από τον Ομπάμα) και το ραντεβού που κλείδωσε την τελική συμφωνία
Σε θρίλερ για γερά νεύρα που παίχτηκε και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού εξελίχθηκε η Σύνοδος Κορυφής της ευρωζώνης για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας. Αρχικά σήμανε συναγερμός σε όλη την Ευρώπη μετά τις αμφίσημες δηλώσεις Μέρκελ, μία ημέρα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο, ότι δεν είναι σίγουρη αν θα υπάρξουν «θεαματικά» αποτελέσματα. Ο εκπρόσωπός της έσπευσε να σώσει την κατάσταση, διαβεβαιώνοντας ότι η Γερμανίδα καγκελάριος είναι αισιόδοξη ότι θα βρεθεί λύση.
Αλλωστε η ισχυρή γυναίκα της Γερμανίας και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ ήταν οι «κλειδοκράτορες» της σωτηρίας της Ελλάδας. Η Ανγκελα Μέρκελ δέχτηκε πιέσεις από Αμερική και Γαλλία για να συμφωνήσει σε μια λύση που δεν θα ξεσηκώσει τους οίκους αξιολόγησης.
Οσο πλησίαζε η ώρα για την κρίσιμη Σύνοδο, τα «βιντεοτηλέφωνα» πήραν φωτιά. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε επικοινωνία με τη Μέρκελ, εκφράζοντας τη διακαή επιθυμία των ΗΠΑ για την επίτευξη συμφωνίας, υπό τον φόβο της εξάπλωσης του μικροβίου του ευρωπαϊκού χρέους και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Υστερα από τηλεφωνική επικοινωνία, κλείστηκε και το δείπνο εργασίας της Γερμανίδας καγκελαρίου με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, με κυρίως πιάτο την Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η γερμανική πλευρά προέβαλε αρκετές πιέσεις στην κατεύθυνση μιας «σκληρής» στάσης για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, περισσότερο όμως ως διαπραγματευτικό ελιγμό για να πιέσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη Γαλλία να δεχτούν τη συμμετοχή των τραπεζών (ιδιωτικός τομέας) στο κόστος της αναδιάταξης. Η συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών επετεύχθη ύστερα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, γύρω στις δύο τα ξημερώματα, και ο Γάλλος πρόεδρος αναχώρησε από το Βερολίνο το πρωί της Πέμπτης, με προορισμό τις Βρυξέλλες.
Χθες το πρωί ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, συνοδευόμενος από τον υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο και Ελληνες εμπειρογνώμονες, συναντήθηκε με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τους συμβούλους της. Η συνάντηση διευρύνθηκε αργότερα με τη συμμετοχή του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, των προέδρων της Ε.Ε., της ΕΚΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Eurogroup Χέρμαν Βαν Ρομπάι, Ζαν Κλοντ Τρισέ, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ενώ παρούσα ήταν και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Στη μίνι Σύνοδο Κορυφής εξηγήθηκαν στον Ελληνα πρωθυπουργό οι λεπτομέρειες της προωθούμενης λύσης.
Εν τω μεταξύ, πλάτη κλήθηκαν να βάλουν ο πρόεδρος της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος και ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών και της Εθνικής Τράπεζας Βασίλης Ράπανος. Οι δύο τραπεζίτες κλήθηκαν να μεταβούν εσπευσμένα στη βελγική πρωτεύουσα, έπειτα από έκκληση του πρωθυπουργού να συνδράμουν στις διαπραγματεύσεις.
Νεκταρία Σταμούλη
Με μασημένα λόγια προσπάθησε να ωραιοποιήσει την κατάσταση
Προσπάθεια να ωραιοποιήσει το βαρύ για τη χώρα αποτέλεσμα έκανε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, κατά τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε αργά χθες τη νύχτα, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής.
Ο κ. Παπανδρέου επιχείρησε να δώσει περίπου πανηγυρικό τόνο, μιλώντας για «οφέλη που εξασφάλισε η χώρα», αλλά και συνεχίζοντας να κατηγορεί και να εκφοβίζει ουσιαστικά τους Ελληνες, με το γνωστό επιχείρημα ότι «όσα αποφασίστηκαν από μόνα τους δεν αρκούν, εάν δεν αλλάξει η Ελλάδα και αν δεν προχωρήσει και δεν φέρει σε πέρας τις μεταρρυθμίσεις».
Στις δηλώσεις του προτίμησε να θριαμβολογήσει για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων με μειωμένο επιτόκιο, υποβαθμίζοντας όμως τις άλλες επώδυνες και καταστροφικές για τη χώρα πτυχές της απόφασης.
Ειδικά για το θέμα της επιλεκτικής χρεοκοπίας, ο κ. Παπανδρέου προσπάθησε να το προσπεράσει σαν… να μην υπάρχει, ενώ τραγική ομολογία αποτελούν οι απαντήσεις που έδωσε για το ζήτημα των υποθηκών που αξίωσαν οι δανειστές για να εγκρίνουν τη νέα συμφωνία.
Η ερώτηση που τέθηκε στον κ. Παπανδρέου ήταν αν η συμμετοχή των ιδιωτών θα προκαλέσει αυτό που αποκαλείται «επιλεκτική χρεοκοπία». Εκείνος ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για… «δευτερεύον ζήτημα» το πώς θα αξιολογηθεί από τους οίκους αξιολόγησης η συμμετοχή ιδιωτών και προσέθεσε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έλαβε όλες τις εγγυήσεις για συνέχιση της ρευστότητας. Κατά τον κ. Παπανδρέου είναι αρκετό το γεγονός ότι η συμμετοχή ιδιωτών είναι εθελοντική, ενώ, καλλιεργώντας μια εικονική πραγματικότητα, υποστήριξε ότι αυτό «δείχνει και μια ψήφο εμπιστοσύνης για την ελληνική οικονομία»!
Για το θέμα των εμπράγματων εγγυήσεων, τα λόγια του κ. Παπανδρέου ήταν πολύ «μασημένα» και υποδήλωσαν σαφή ενοχή. Αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι στο κείμενο των συμπερασμάτων υπάρχει μια γενική αναφορά σε αυτά και να προσθέσει ότι η εξειδίκευσή τους «θα διευκρινιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». Προφανώς δε για να αποφύγει τις ακόμη μεγαλύτερες αντιδράσεις που είναι σίγουρο ότι θα εκδηλωθούν, έδωσε διαβεβαιώσεις (παπανδρεϊκού τύπου…) ότι δεν πρόκειται να γίνουν κινήσεις «οι οποίες να θίγουν την αξιοπρέπεια της Ελλάδας»…
Επίσης, η πιο κυνική ομολογία για τα νέα πολυετή δεσμά στα οποία καταδικάζει τη χώρα έγινε με τη δήλωσή του ότι «κερδήθηκε χρόνος για να κάνει η χώρα τις αλλαγές σε κλίμα ασφάλειας», ενώ με πολιτικό θράσος στράφηκε κατά της αντιπολίτευσης, λέγοντας πως «ακούσαμε εύκολα λόγια» και πως «η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί το μέγεθος της προσπάθειας που έγινε».
Θολό τοπίο για τους κατόχους CDS
Μεγάλο ερωτηματικό μετά την ανακοίνωση των όρων για το νέο πακέτο-μαμούθ 158 δισ. ευρώ παραμένει το αν θα πληρωθούν τελικά τα ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS). Να σημειωθεί ότι μία ημέρα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο, ο νομικός της DZ Bank Birgit Figge είχε εκφράσει τις αμφιβολίες του σχετικά με την αποπληρωμή των ελληνικών CDS, σε περίπτωση που υπάρξει μόνο εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Εν τω μεταξύ, την ώρα που γίνονταν προσπάθειες και διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να αποτραπεί το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας στην αγορά των CDS, επικρατούσε σύγχυση. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά το πρακτορείο Dow Jones Newswires, «ο φόβος μη χρεοκοπίας της Ελλάδας προκαλεί χάος στην αγορά των CDS». Μάλιστα, όπως τονίζεται επίσης, η εν λόγω αναταραχή ενδεχομένως να οδηγήσει σε σημαντική μεταβολή του τρόπου λειτουργίας των εν λόγω αγορών στο προσεχές μέλλον.
Νεκταρία Σταμούλη
