Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Β.Α., Μ.Α.C.P.
Ο όρος “Συλλογικό Τραύμα” αναφέρεται στις ψυχολογικές αντιδράσεις σε ένα τραυματικό γεγονός. Από τη φύση τους, οι συλλογικές τραγωδίες επηρεάζουν ολόκληρη την κοινωνία. Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι από το καταιγιστικό γεγονός που ήλθε να συνθλίψει το αίσθημα ασφάλειας και πίστης, που ως ανθρώπινα όντα έχουμε τόσο πολύ ανάγκη. Αυτή η ασφάλεια ανετράπη “εν ριπή οφθαλμού” και εκτός από τη φρικτή απώλεια ζωής, η εγκληματική αδιαφορία του συστήματος για τη ζωή των πολιτών αυτής της χώρας επέφερε επίσης μια κρίση νοήματος με ψυχολογικές, κοινωνικές, και πνευματικές διαστάσεις…
Το συλλογικό τραύμα, θα μας πουν οι επιστήμονες, μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι επιζώντες αντιλαμβάνονται τον κόσμο (Alexander et al., 2004· Vollhardt, 2012), υπονομεύει τη θεμελιώδη αίσθηση εμπιστοσύνης με μακροχρόνιες επιπτώσεις στη δεύτερη και τρίτη γενιά επιζώντων. Σε προσωπικό επίπεδο, αυτά τα άτομα εμφανίζουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά ψυχολογικής δυσφορίας (Yehuda et al., 2002), σε κοινωνικό επίπεδο, οι επιζώντες δεύτερης και τρίτης γενιάς εμφανίζουν αυξημένο ατομικό και συλλογικό φόβο, αισθήματα ευπάθειας, τραυματισμένη εθνική υπερηφάνεια, ταπείνωση (Lifton, 2005), κρίση ταυτότητας και προδιάθεση να αντιδρούν με αυξημένη επαγρύπνηση σε νέες απειλές.
Αυτό που προέχει τώρα είναι να διαχειριστούμε με ψυχραιμία και ευαισθησία τη μεγάλη μας απώλεια.
Ανάμεικτα συναισθήματα οργής και οδύνης πλημμυρίζουν τις καρδιές μας μπροστά στο παράλογο αυτής της συμφοράς… Ας τιμήσουμε όλα μας τα συναισθήματα, στέλνοντας δύναμη και φως στους τραγικούς επιζώντες γιατί η ζωή χωρίς τα αγαπημένα τους πρόσωπα θα είναι δυσβάσταχτη…
Η οδύνη θέλει χρόνο και κατανόηση της διαδικασίας του πένθους. Υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη να κατανοήσουμε τις ανάγκες μας, να σιωπάσουμε αν το επιθυμούμε, να κλάψουμε… να στείλουμε την αγάπη μας, να προσευχηθούμε… να οραματιστούμε ελεύθερες και γαλήνιες τις ψυχές των αγγέλων που έφυγαν από κοντά μας.
Πονάμε και είμαστε αποκαρδιωμένοι, ειδικά για τους νέους ανθρώπους που τόσο βίαια και άδικα κόπηκε το νήμα της ζωής τους. Χάσαμε τα όνειρα και τις χαρές που θα προσέφεραν στην πατρίδα μας, χάσαμε τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονα τους… το Θαύμα της Ζωής… Θρηνούμε κι εμείς, δίπλα στους τραγικούς γονείς τους. Η συμφορά μας επηρεάζει όλους έμμεσα καθώς έρχονται στην επιφάνεια προσωπικά μας τραύματα που ίσως βρίσκονταν στη λήθη έως τώρα…
Ας προσευχηθούμε για τις ψυχούλες που χάθηκαν, στέλνοντας επίσης, μια μεγάλη αγκαλιά αγάπης στους τραγικούς γονείς τους…
Μαίρη Παναγιωτακοπούλου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
