Η υπερ-αμερικανοποίηση του ΠΑΣΟΚ παράγοντας της κρίσης…
Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Φίλε, εσύ που θα διαβάσεις τις παρακάτω αράδες, μην θεωρήσεις ότι τούτες εκπηγάζουν από κάποιο είδος αντιαμερικανισμού. Είναι γραμμένες από έναν Ευρωπαίο που νοιώθει ιδιαίτερα συνδεδεμένος με την Β. Αμερική και που μελετά με προσοχή την αμερικανική πολιτική σε όλες τις εκφάνσεις της, συνειδητοποιώντας ότι αυτό που είναι σήμερα η Ευρώπη σχετίζεται απολύτως με την διάσταση του πολιτικού φαινομένου στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Η Ευρώπη αποτελεί το πιο σύνθετο πεδίο ανάπτυξης της αμερικανικής πολιτικής και τον χώρο, όπου οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και οι παράγοντες που διευθύνουν την χρηματοπιστωτική αγορά διέθεσαν τεράστιους πόρους όλων των μορφών για τον έλεγχό του. Η ελίτ των ΗΠΑ γνωρίζει ότι δίχως την Ευρώπη δεν θα μπορούσε να ευδοκιμήσει και να ηγηθεί διεθνώς. Η ΕΕ δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πολιτικό αποτέλεσμα αυτής της αλληλεξάρτησης και…
αλληλεπίδρασης, όπως διαμορφώθηκε μετά την κατάρρευση των καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ η ΕΟΚ υπήρξε ένα επιτυχημένο πείραμα εναρμονισμού των πολιτικο-οικονομικών συμφερόντων των μεταπολεμικών ευρωπαϊκών ελίτ με το αμερικανικό κέντρο, την εποχή του διπολισμού.
Η σοσιαλδημοκρατία ως πολιτική πρακτική (και όχι ως ιδεολογία, κίνημα ή όρος της πολιτικής φιλοσοφίας), αναπτύχθηκε στην Δυτική Ευρώπη με αμερικανικά κεφάλαια και τεράστια υποστήριξη όλων των μορφών, για να αναχαιτιστεί η δυναμική όσων προωθούσαν την «δικτατορία του προλεταριάτου» στην ήπειρο. Έγινε προσπάθεια ώστε η σοσιαλδημοκρατία να παρουσιάσει ένα διαφορετικό κοινωνικό μοντέλο ανάπτυξης, που να συνδυάζει την ευημερία με την ισότητα, ώστε να αποτελέσει την αποστομωτική απάντηση του καπιταλισμού προς τον σοσιαλισμό των ολοκληρωτικών καθεστώτων της Ανατολής και αλλού.
Αν και δεν επιτεύχθηκε ποτέ ο εναρμονισμός των «welfare systems», μεταξύ των διαφορετικών ευρωπαϊκών κρατών, όπου κυριάρχησαν σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, πολιτικά η επιχείρηση αυτή τα πήγε αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο καλά. Μόνον που κόστισε πολύ στον ίδιο τον λαό των ΗΠΑ και πολύ περισσότερο σε περιοχές του κόσμου, οι οποίες αποτέλεσαν το πεδίο ελεεινής εκμετάλλευσης της Δυτικής νεο-αποικιοκρατίας. Δίχως την αμερικανική χρηματοπιστωτική και γεωοικονομική πολιτική η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη δεν θα είχε καμία σοβαρή πιθανότητα να μακροημερεύσει, αλλά και δίχως την σοσιαλδημοκρατία θα ήταν πολύ δύσκολο να λειτουργήσει ο διπολισμός και αργότερα να περάσουμε στον μονοπολικό κόσμο, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία εξυπηρέτησε την αμερικανική ηγεμονία, πολύ περισσότερο από τα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα, καθώς αυτή αποτέλεσε την έκφραση του βορειοατλαντικού προοδευτισμού, στο επίπεδο των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων.
Το ΠΑΣΟΚ ως προς αυτό, δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι και αυτό το αποτέλεσμα της στρατηγικής Rockefeller. Κατασκευάστηκε για τους ίδιους λόγους που φτιάχτηκαν και τα υπόλοιπα σύγχρονα ευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, προσανατολιζόμενο όμως να αντιμετωπίσει τις ιδιαίτερες ανάγκες μιας χώρας με τραυματικές κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις, η οποία έβγαινε από την χούντα και βίωνε μια δραματική ήττα από την Τουρκία στη Κύπρο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου τα κατάφερε: και το ΚΚΕ περιόρισε, και την υπόλοιπη αριστερά έσβησε, και συνέβαλε στον τυπικό, αλλά όχι ουσιαστικό εκδημοκρατισμό των θεσμών, και αύξησε τις δαπάνες του κράτους και τις δανειακές υποχρεώσεις, και συνέβαλε στην αποβιομηχάνιση, και ενδυνάμωσε τον μικροαστισμό, αναπτύσσοντας παράλληλα μια επιτυχημένη αντιαμερικανική ρητορεία, απαραίτητη για να χειραγωγήσει το ευρύ αριστερό ακροατήριο της μεταπολίτευσης. Υπήρξε ένας υπέροχος σαγηνευτής των μαζών, νοιώθοντας όμως ασφαλής, αφού στηριζόταν στις πλάτες των ΗΠΑ, οι οποίες παρόλα αυτά τον εγκατέλειψαν όταν κάποια στιγμή έδειξε να χάνει τον έλεγχο και να κάνει συμφωνίες με άραβες, έξω από το πλαίσιο που επέτρεπε η Ουάσιγκτον.
Εκεί τελείωσε το παιχνίδι για τον Ανδρέα και το καθεστώς συντονίστηκε για να τον…καθαρίσει. Έτσι ο Ανδρέας πέθανε διαφορετικά από ότι ο Πάλμε, ενώ έμειναν και διάφορες σκιές, που δεν θα μπορεί να παραβλέψει ο ιστορικός του μέλλοντος. Από εκεί και πέρα η ιστορία είναι γνωστή, όπως και οι πρωταγωνιστές της. Ο Κώστας Σημίτης ήταν το δώρο των ΗΠΑ στη Γερμανία. Εκείνη την περίοδο υπήρχε η ανάγκη στην περιφέρεια της Ευρώπης να υπάρξουν πολιτικοί που θα μπορούσαν να συνεργαστούν ανετότερα με τους Γερμανούς, ώστε να πραγματοποιηθεί, δίχως παρατράγουδα, η οικονομική θεμελίωση και διεύρυνση της ΕΕ, για την οποία πίεζαν και οι αμερικανοί. Ο Κ.Σημίτης ήταν μια καλή επιλογή και βοήθησε έξυπνα και αποτελεσματικά σε όλες τις περιπτώσεις, ακόμη και στην πιο κρίσιμη στιγμή της συμμαχικής επίθεσης στην Σερβία. Η πιο διπλωματική μάλιστα στιγμή του ήταν όταν ευχαρίστησε την αμερικανική κυβέρνηση από του βήματος της βουλής για τη βοήθεια που πρόσφερε στην περιπέτεια των Ιμίων. Κανείς δεν κατάλαβε γιατί το έκανε…αλλά έκανε καλή δουλειά!
Μόνον που οι εποχές είχαν πλέον αλλάξει ριζικά μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία δεν ήταν πλέον απαραίτητη για το λόμπι που ελέγχει την αμερικανική πολιτική αρένα. Μάλιστα, μετά την διεύρυνση της ΕΕ, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αντί να διευκολύνουν δυσχέραιναν σε κάποιες περιπτώσεις την λειτουργία του νεοφιλελευθερισμού στην ήπειρο. Έκτοτε όσα από αυτά δεν κατάφεραν να αλλάξουν και να μετατραπούν σε κήνσορες του νεοφιλελευθερισμού και της παγκόσμιας διακυβέρνησης υπό την χαλαρή ηγεσία των ΗΠΑ, είτε διασπάσθηκαν, είτε αποδυναμώθηκαν εκλογικά, είτε συνεργάστηκαν κυβερνητικά με νεοφιλελεύθερες δυνάμεις, είτε όλα αυτά μαζί, δίχως να τα καταφέρουν να διατηρήσουν την ταυτότητα που είχαν την εποχή του ψυχρού πολέμου. Αυτή με δύο λόγια είναι η πραγματικότητα και ενώπιον αυτής βρίσκεται το σημερινό ΠΑΣΟΚ.
Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι φανερό ότι επέλεξε τον δρόμο της αλλαγής. Δηλαδή την οδό της απόλυτης προσαρμογής στο νέο βορειοαμερικανικό δόγμα περί παγκόσμιας διακυβέρνησης, που προϋποθέτει το τέλος της ιστορίας, το τέλος των μοντέρνων κρατών (Westphalian states), το τέλος της ιδεολογίας, το τέλος του κράτους κοινωνικής πρόνοιας, και την απόλυτη επικράτηση της οικονομίας της αγοράς επί της πολιτικής και της πολιτικής οικονομίας. Αυτός είναι ο τέταρτος δρόμος στον οποίο οδηγεί το ΠΑΣΟΚ. Προδήλως, αυτό συνεπάγεται και το τέλος της δημοκρατίας, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, αλλά και το τέλος του φιλελευθερισμού, στο βαθμό που αυτός αναπτύχθηκε στο πλαίσιο δημοκρατικών μορφών οργάνωσης και εμπέδωσης δικαιωμάτων την εποχή της νεοτερικότητας.
Στο πνεύμα αυτής της προσαρμογής του ΠΑΣΟΚ, θα πρέπει να αντιλαμβάνεται κανείς την μορφή που λαμβάνει η κρίση στην Ελλάδα σήμερα. Ο αμερικανικός παράγοντας είναι αυτός ο οποίος σχεδίασε την κρίση στην χώρα μας και είναι τούτος που με την απόλυτη συνεργασία της κυβέρνησης καθοδηγεί τις εξελίξεις ώστε μέσω της ελληνικής κρίσης να περάσουμε σύντομα στην ολοκλήρωση της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ, ως ένα πρώτο απαραίτητο στάδιο για την παγκόσμια διακυβέρνηση. Αυτά δεν αποτελούν «σεναριολογία», αλλά απόλυτα τεκμηριωμένη προσέγγιση αν κανείς ενδιαφέρεται για την πραγματικότητα.
Ακόμη και ο τέως υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας παραδέχθηκε ότι ο αμερικανικός δάκτυλος έφερε το ΔΝΤ στην ευρωζώνη και τον μηχανισμό στην Ελλάδα. Ο Αλιστερ Ντάρλινγκ είπε δημόσια στους «Financial Τimes» ότι η δημιουργία των μηχανισμών στήριξης της Ελλάδας και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη είναι προϊόν αμερικανικής έμπνευσης. Το γεγονός επιβεβαίωσε στην ίδια εφημερίδα και ο έλληνας υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, παραδεχόμενος τις δύο συναντήσεις που έγιναν στις 22 Απριλίου και στις 24 του ιδίου μηνός, ώστε μυστικά να καταστρωθεί το σχέδιο και να παρουσιαστεί έτοιμο στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πρώτη, που έγινε στην πρεσβεία του Καναδά στην Ουάσιγκτον, συμμετείχαν υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες του G7, καθώς και ο επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Ντομινίκ Στρος-Καν. Στη δεύτερη, που έγινε στην έδρα του ΔΝΤ, παρόντες ήταν ο κ. Στρος-Καν, ο επίτροπος της ΕΕ κ. Ολι Ρεν και ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου.
Άρα το ζήτημα για το ΠΑΣΟΚ σήμερα είναι αν σκοπεύει να μετατραπεί εμφανώς σε δούρειο ίππο του νεοφιλελευθερισμού, όπως εκφράζεται από την βορειοατλαντική πολιτικοοικονομική ελίτ, στην Ελλάδα και στην ΕΕ, ή αν συνειδητοποιεί ότι η υπερ-αμερικανοποίησή του είναι σοβαρός παράγοντας της κοινωνικής κρίσης στην χώρα μας και αποφασίσει να αποστασιοποιηθεί ως πολιτικός φορέας από τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού ασφαλώς. Εάν το ΠΑΣΟΚ δεν αποφασίσει να αυτοδιαλυθεί μετά την τελευταία περιπέτεια στην οποία το έμπλεξε ο πρόεδρος του μαζί με την χώρα, τότε είναι βέβαιο ότι όχι μόνον θα το εγκαταλείψει το εκλογικό σώμα δια παντός, αλλά, ακόμη χειρότερα, ότι οι σοσιαλιστικές ιδέες θα έχουν υποστεί μια βαριά προσβολή στα μάτια των Ελλήνων.
Το τελευταίο είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για όλους εμάς που πιστεύουμε ότι η ισότητα, όπως αποκρυσταλλώνεται στο δημοκρατικό πλαίσιο, μπορεί να συνυπάρξει με την ελευθερία και τον σεβασμό στην διαφορετικότητα και στο φυσικό περιβάλλον. Όπως η υπόθεση του σοσιαλισμού δεν ενταφιάστηκε από τα γραφειοκρατικά καθεστώτα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, έτσι και δεν πρόκειται να πεθάνει στην Ευρώπη παρά την νεοφιλελευθεροποίηση της πρώην σοσιαλδημοκρατίας. Η δημοκρατία και η ελευθερία θα βρουν τον τρόπο να συνεχίσουν αυτόν τον γάμο που ξεκίνησαν στις αρχές του περασμένου αιώνα στην ήπειρό μας, προσπερνώντας αυτούς που στην πραγματικότητα ποτέ δεν πίστεψαν σ’ αυτήν την όμορφη σχέση.
Υ.Γ. Είναι προφανές ότι το κείμενο αναφέρεται στην σοσιαλδημοκρατία και στο ΠΑΣΟΚ και όχι στην Δεξιά και την ΝΔ στην Ελλάδα σε σχέση με τον αμερικανικό παράγοντα. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ηγέτες της ΝΔ δεν είχαν και εκείνοι τις ιδιαίτερες σχέσεις τους με τον μεταπολεμικό κηδεμόνα της χώρας μας. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία.