Η παρακαταθήκη σου Νεοέλληνα
«Τασάκι; Στο μεγάλο!». Ατάκα… all time classic. Χιλιοειπωμένη, χιλιοακουσμένη και απόλυτα αντιπροσωπευτική της αντίληψης και του σεβασμού του καθενός από εμάς (και όλων μαζί) για τον τόπο στον οποίο ζούμε και τους ανθρώπους με τους οποίους συνυπάρχουμε.
Και έτσι απλά, αναδύεται το εξής το παράδοξο: Ο Έλληνας να καυχιέται για την «ομορφότερη χώρα του κόσμου» (εισαγωγικά καθαρά και μόνο λόγω ύπαρξης διαβλητής υποκειμενικής διάθεσης) και την ίδια ώρα να ασχημονεί εις βάρος της γεμίζοντας την απορρίμματα, σαν να επιδιώκει να αυτοδιαψευστεί!
Η ακαταμάχητη αίσθηση του «εγώ θα σώσω τον κόσμο καημένε;» σε συνδυασμό με την επικίνδυνη αδιαφορία, συντελούν σε ενοχλητικές καθημερινές εικόνες ανθρώπων με έλλειψη σεβασμού αλλά και αυτοσεβασμού. Προκλητικά, πετούν ό,τι βρουν, όπου βρουν, ακόμη κι όταν υπάρχει κάδος σκουπιδιών στον ορίζοντα, πιστεύοντας ότι θα έπρεπε να είχαμε διορίσει στον καθένα μια προσωπική καθαρίστρια να τον ακολουθεί.
Ενδεχομένως να αποτελούν απλά πιστούς μιμητές του παραδείγματος ενός κράτους που έκανε επιστήμη την παράνομη χωματερή (ακόμη και κοντά στην ιερή αρχαία Ολυμπία!). Ίσως, από την άλλη, να πιστεύουν ότι ο Έλληνας της ανεργίας (αλλά και του iPhone) δεν έχει περίσσεια φαιάς ουσίας για να ασχολείται σε τέτοιους καιρούς με τέτοια «μικροπράγματα».Υπάρχουν πάντα και οι «άλλοι».
Στην Αθήνα των 5 εκ. κατοίκων κάθε γωνιά (ή στροφή, για όσους εξασκούν το «άθλημα» και από το αυτοκίνητο) αποτελεί και έναν εν δυνάμει κάδο σκουπιδιών. Πιθανόν, πολλοί να πιστεύουν ότι είναι ενδεικτικό της ψυχολογίας των πολιτών της Αθήνας για την πρωτεύουσα: προφανώς και δεν την αγαπάμε, ενώ ενδεχομένως με αυτό τον τρόπο (υποσυνείδητα) να την εκδικούμαστε κιόλας διότι εγκλωβιστήκαμε σε αυτήν από συνδυασμό ανάγκης και επιλογής.
Ωστόσο, το επιχείρημα μοιάζει αδύναμο καθώς η εικόνα στην πανέμορφη ελληνική επαρχία είναι ενίοτε ακόμη πιο απογοητευτική: ρεματιές και χαντάκια σχηματίζουν βουνά από σκουπίδια πάσης φύσεως (από οικιακά έως βιομηχανικά), ενώ αν βρεθεί κανένας… πρόσφορος γκρεμός εκεί γίνεται μέχρι και αυτοσχέδια «ανακύκλωση» οικιακών συσκευών! Στις φημισμένες ελληνικές παραλίες, δε, ισχύει το «μη χείρον βέλτιστον», ωστόσο τα αποτσίγαρα και οι συσκευασίες αναψυκτικών και τροφίμων δυστυχώς είναι κάθε άλλο παρά σπάνιο φαινόμενο.
Είναι προφανές ότι το να έχει κάποιος κάτι, δεν σημαίνει επ’ ουδενί ότι αντιλαμβάνεται και τη σχέση που έχει μαζί του. Πολύ περισσότερο τις ευθύνες που απορρέουν και του αναλογούν. Αν ζούμε στην ομορφότερη χώρα του κόσμου, τότε μάλλον δεν το έχουμε αντιληφθεί.
Αν η φράση «όπου κι αν σκάψεις έχει αρχαία» χαρακτηρίζει την παρακαταθήκη των προγόνων μας σε εμάς, πολύ φοβάμαι πως η φράση «όπου κι αν σκάψεις έχει σκουπίδια» θα χαρακτηρίζει τη δική μας παρακαταθήκη στους μελλοντικούς απογόνους μας, αντικατοπτρίζοντας μάλιστα πλήρως την αισθητική μας. Το ευχάριστο είναι ότι η κατάσταση (προφανώς και) είναι αναστρέψιμη. Το δυσάρεστο ότι η νέα γενιά δείχνει ακόμη αργά αντανακλαστικά.
Πέτρος Κατσαβριάς
